چند سالي بود كه در كار تحقيق و بررسي رسال ههايي در رابطه با مجموعه فتاواي
شيخالاسلام ابن تيميهرحمه االله بودم. در ضمن بررسي فتاوا و مسائل ي مطروحه آن
بزرگوار، موضوعي سخت نظر بنده را جلب نمود، و آن مسألة فضل و برتري ابوبكر
و عمر بر علي ـ رضي االله عنهم اجمعين ـ بود .
شيخالاسلام ـ همچون ويژگي شخصي و عادت هميشگياش ـ مطالب واضح و
روشني را با ادلّه محكم و واضح و صريحي از قرآن و سنّت در اين رابطه آورده بود .
خداوند سبحان را سپاسگزارم، كه مرا توفيق فرمود، و كار را بر من سهل و آسان
نمود، كه جزء اول از كتابي در اين راستا را چاپ نمودم. در اين ميان دو نكته قابل
تذكر است: يكي اينكه آن هنگام من آگاهي چنداني از كتابهاي اهل تشيع در اين
زمينه را نداشتم. دوم اينكه: از موارد اختلاف آنها و از مضامين و مفاهيمي كه در
زمينة عقيده با اهل سنت و جماعت در تضاد هستند نيز بياطلاع بودم. و بلكه
هيچگاه به ذهنم خطور نكرده بود كه در اين زمينه مطالعهاي جدي داشته باشم و .
چيزي هم در اين راستا نشنيده بودم. تا اينكه يك وقت بحثي در ميان من و دوستانم

4 پاسخهاي كوبنده به كتاب مراجعات
دربارة آنچه كه در كتابهاي شيعه مثل «الكافي» و برخي از نوشتههاي طبرسي آمده
بود، به ميان آمد .
آن هنگام بود كه بنده مطالبي را به عنوان يادداشتهاي شخصي در اين راستا
نگاشتم و تا اين اواخر تنها علم و آگاهي من همان يادداشتهاي پراكنده بودند .
كتاب مذكور در دست بسياري از خوانندگان سني و شيعه مذهب به طور مساوي
قرار گرفت، و بعضاً تعدادي مجلّد را نيز شخصاً براي برخي از دوستان همكارم
فرستادم. و طبيعي بود، از جانب افرادي كه بر مذهب شيعي اهتمام ميورزيدند،
سخت بر اين كتاب تاختند و به انواع راهها و طرق مختلف در رد آن اهتمام نمودند
و بعداً مناقشات زيادي در ميان من و آنها صورت گرفت. و در اين ميان تنها ياور و
دادخواه و هدايتگرِ من همان آموختههايي بود كه از كلام شيخالاسلام ابن تيميه اخذ
مينمودم، و بر آن احتجاج ميورزيدم. و در تمام اين روند، و سير مناقشات و
مناظراتي كه در ميان بنده و آنها روي ميداد، هيچيك از ما فارغ از بحثهاي
غيرعلمي و غيرتعصبي نبوديم. تا اينكه وضع تغيير كرد و شرايطي پيش آمد كه
برخي از آنان در غياب من به ارائة بحثهايي پرداخته و كتابهايي را هم نوشته
بودند . و سخت مرا به تشكيل مناظراتي رسمي مجبور مينمودند و در تمام اين
مراحل جواب من همان جواب شفاف اهل سنت و جماعت بود، جوابي كه امام
احمد در محنت مشهور خويش بر آن التزام مينمايد. ميگفتم: در مورد آنچه كه
ميگوييد، و در پياش افتادهايد، دليل صحيح و صريحي را از قرآن و سنت پيامبر
ارائه دهيد .
و اما، چون در اعتقادات بسياري مواردي يافت ميشد كه مخالف با سنّت صحيح
پيامبر بود، و اين افراد چه در ميان اهل سنت و چه در ميان اهل تشيع به طور
مساوي به چشم ميخورد، لذا به خاطر ضرورت چنين امر مهمي دست از خيلي
كارها كشيدم و بدين امر پرداختم. و به راستي قضية بحث و بررسي برترانگاري و
تفاضل ميان صحابه  هيچگاه باعث تفرقه و اختلاف و يا كاهش منزلت برخي از
آنها نيست و سبب عيب و ايرادي در شأن و منزلت شخص محسوب هم نميباشد،
بلكه اين نكته به راستي نشأت گرفته از همان عدلي است كه خداوند سبحانه و
تعالي به هر صاحب حقي، حق خويش را ميپردازد، و اين امر نيز همچون همان

پاسخهاي كوبنده به كتاب مراجعات 5
تفضّل و برترياي است كه خداوند در قرآن براي كساني قائل شده كه با پرداختن
مال و جنگ در راه خداوند قبل از فتح مكه، بر كساني پيشي گرفتند كه بعد از فتح
مكه بدانها پيوستند .
و اين اعتراضاتي بود كه بر من وارد ميشد، گويا نوشتههاي من ايجاد تفرّق و
اختلاف در بين صحابة رسول ميكند. قانع نمودن چنين افرادي از جانب بنده كار
سهل و سادهاي بود و يا قانع نمودن آن كساني كه با اين اصل به مخالفت
برميخواستند، و علي را دستكم از ابوبكر و عمر و باقي صحابة كرام برتر
ميانگاشتند. بدين جهت گفتم (دستكم) چون در ميان اهل تشيع بسيار رايج است
كه به راحتي به فحاشي و بدگويي ابوبكر و عمر ميپردازند. و حداقل گفتار
شيعههاي منصف، همان ادعاي برترانگاري علي بر ابوبكر و عمر است .
و لذا طبيعي است كه طرح اين مسائل و بررسيهاي محققانة شيخالاسلام ابن
تيميه كينه و غضب اهل تشيع را بشوراند و آنها را به تشبث به روايات مكذوبه وا
دارد، چون به راستي تمام شيعهها در اين عقيده اتفاقنظر دارند

 نمونة دروغ‌پردازی‌های رسوا شدة شخصی به اسم عبدالحسین الموسوی این است که در وهم و خیال خویش کتابی را به نام المراجعات تألیف نموده، و جسورانه آن را گفتگو و مناظرة بین شیخ الأزهر و خود پنداشته. و حتی مؤلف مذکور اظهار می‌دارد که شیخ الأزهر در وقت یادشده و در مواجه با وی، تنها به مثابة شاگرد و محصل ابتدایی بوده، که دارای فهم کمی از مفاهیم اسلام بوده است